In steeds meer webwinkels of fysieke winkels duiken ze op: dozen van gerecycled karton, papieren vulmaterialen en verpakkingen met groene labels. Bedrijven beloven minder plastic, minder CO2-uitstoot en meer bewustzijn voor het milieu. Maar hoe duurzaam zijn deze verpakkingen nu echt? Is het altijd een oprechte stap naar duurzaamheid, of speelt marketing hier een grote rol in? Je leest het in deze blog!

Wat is een duurzame verpakking eigenlijk?

De term ‘duurzaam’ wordt op veel verschillende manieren gebruikt. In de context van verpakkingen draait het om drie dingen: het materiaal, de productie en de afvalverwerking. Een duurzame verpakking is bij voorkeur gemaakt van hernieuwbare of gerecyclede grondstoffen. Het wordt energiezuinig geproduceerd en is ook na gebruikt eenvoudig te recyclen of composteerbaar. Het beperken van onnodig verpakkingsmateriaal valt ook onder duurzaamheid.
Er is meestal weinig sprake van een perfect duurzame verpakking. Ieder materiaal heeft namelijk voor- en nadelen. Een verpakking is in theorie vaak recyclebaar, maar belandt in de praktijk vaak bij het restafval bij de consument. De duurzaamheid zit daardoor niet alleen in het materiaal, maar ook hoe het wordt gebruikt én verwerkt.

De balans tussen bescherming en impact

Een verpakking moet niet alleen duurzaam zijn, maar ook functioneel. Een dunne kartonnen doos is beter voor het milieu dan de plastic-variant, maar heeft wel een grotere kans om te scheuren. Dit zorgt dan weer voor verspilling als het product beschadigd raakt en retour moet.
Hier komt de afweging tussen functie en duurzaamheid goed nar voren. Echte duurzame verpakkingen zorgen voor een balans: het beschermen van het product en de impact op het milieu minimaliseren.

Groene claims en keurmerken

Steeds meer verpakkingen worden ‘eco-friendly’ ‘100% natuurlijk’ of ‘biologisch afbreekbaar’ genoemd. Veel van deze claims zijn niet wettelijk beschermd en kunnen daardoor breed geïnterpreteerd worden. Hierdoor ontstaat het risico op greenwashing. Dit is het bewust wekken van een duurzame indruk, zonder dat deze claim inhoudelijk veel voorstelt.
Keurmerken kunnen daarom houvast bieden. Denk aan FSC voor papier of het OK Compost Label voor composteerbare verpakkingen.

De rol van het beleid en de consument

Duurzame verpakkingen zijn een verantwoordelijkheid voor zowel de producent als de consument. Er ligt ook een taak bij de overheid om duidelijke richtlijnen en regels op te stellen. Initiatieven zoals systemen voor statiegeld en verpakkingsbelasting zetten druk op bedrijven om nog eens goed te kijken naar de strategie voor hun verpakking. Als consumenten kritischer worden, neemt de noodzaak toe om echte duurzaamheid boven marketingpraat te kiezen.
Technologische ondersteuning kan hier een grote rol in spelen. Systemen zoals MontaWMS helpen bedrijven om verpakkingsprocessen efficiënter én duurzamer in te richten, door bijvoorbeeld automatisch de optimale verpakking per product te selecteren en verspilling te minimaliseren.